Tıp tezi nasıl yazılır, en çok arama yapılan kelimelerden biri olduğu için yazı yazmaya karar verdik. Aşağıda detaylı olarak sağlık bilimleri ve tıpta uzmanlık tezi yazımı hakkında bilgi bulabilirsiniz.
Tıpta uzmanlık tezi nasıl yazılır
Yoğun şekilde çalıştıkları için öğrenciler tez yazımı konusunda akademik bilgiye sahip olmayabilir. Bu yüzden lisans ve yüksek lisans düzeyindeki öğrencilere yol göstermesi için bu yazıyı yazmaya karar verdik.
Tıp tez konusu seçimi
Öncelikle, tabii ki araştırma konusunun seçilmesi gerekmektedir. Konunun seçilmesi için kapsamlı bir literatür taraması yapılması en önemli ayrıntılardandır.
Literatür tarama
Literatür taranmasında da birkaç aşama bulunmaktadır. “Ön Kaynak Tarama” daki amaç; detaylı konu başlıklarının belirlenmesidir. Herhangi bir araştırma konusunun detaylı konu başlıklarını belirleyebilmek için, az çok o konu hakkında bir fikir sahibi olmak gerekmektedir. “Detaylı Kaynak Taraması”nın amacı ise; yapacağınız araştırma ile ilgili tüm ana ve önemli kaynaklar ile, araştırmanızı destekleyebilecek yardımcı kaynaklara ulaşmaktır.
Bu amaçla, kitap, dergi, tezler, araştırma proje raporları, ansiklopedi, sözlük vb. kaynakların taranması, internet sitelerinin taranması, internette bilgi sunan sitelere ulaşarak kaynakların taranması yapılmalıdır. Elektronik Tarama Araçları olarak sıklıkla; Medline, Pubmed, ERIC, ProQuest veritabanı, Cambridge Journals Online, Project Muse veritabanı, Science Direct veritabanı vb. kullanılmaktadır.
Seçilmesi düşünülen araştırma konusu ile ilgili bilimsel çalışmaları olan ulusal ve uluslararası çevrelerdeki bilim insanlarına doğrudan posta ya da e-posta ile mesaj göndererek araştırma konusu ile ilgili görüşlerini alma, deneyimlerden yararlanma da önem taşımaktadır.
Kaynak taraması yaparken başvurulan aşamalar nelerdir
Kaynak taraması yapılırken başvurulması gereken aşamalar;
● Araştırma problemi ile ilgili anahtar kelimelerin seçilmesi ile çalışmaya başlanır,
● Kaynaklara ulaşmak için bu anahtar kelimelerin girilebileceği ilgili veri tabanlarına ulaşılmaya çalışılır.
● Uygun anahtar kelimelerle, araştırma konunuzla ilgili yararlı olduğunu düşündüğünüz her türlü çalışma ve makale daha sonra incelenmek üzere saklanır.
● Bu makaleler taranarak, işinize yarar kısımlar işaretlenir.
● Makalede en sık tekrarlanan atıflar ve kaynakçada tekrarlanan yazar adları tespit edilir.
● Anahtar makaleler indirilir ve saklanır.
● Anahtar araştırmacıların varsa internet sitelerine gidilir ve en son çalışmaları nerede yayınladıklarına göz atılır. Bu sayede o alandaki en gözde yayınlara ya da sunumlara ulaşabilirsiniz.
● Gözde konferansların internet sitelerine gidip anahtar araştırmacıların sunumları hızlıca gözden geçirilir. Yakın zamanda yapılmış yüksek kaliteli kaynak teşkil edebilecek bilgilere bu şekilde ulaşabilirsiniz.
● Elinizdeki en gözde makaleleri/sunumları baştan sona, anlamaya çalışarak ancak fazla detaya inmeden okuyun. Makalede sayısal verilerle yapılmış analizler, ispatlar vs. varsa bunlara takılmadan teoriye odaklanın.
● Kendi konunuza nasıl uyarlayabileceğinizi, makalede bahsedilen analizlerin irdelemesini, hesaplamaların ispatlarını, yazarın tezlerini sorgulamaya başlayın ve bunlarla ilgili notlar alarak bu makaleyi taramayı sonlandırın.
Sonrasında araştırmanın nasıl yapılacağı ve sonuçlarının uygun bir formatta nasıl kalemleştirileceği hakkında bilgiye sahip olmanız gerekir. Klinik araştırmalarda usta olsanız bile, bu bir tez yazmanın kolay olduğu anlamına gelmez.
8 adımda Tıp Tezi Yazımı
Tıbbi bir tezin sahip olması gereken bir yapısı vardır. Tezi yazmaya başlarken aşağıda yer alan adımları takip etmeniz işinizi oldukça kolaylaştıracaktır.
Tıp teziniz için uygun Başlık bulun
Adım 1: Araştırma konusunu belirledikten sonra tezinize uygun bir “Başlık” belirleyin. Başlık, tezinizin içeriğine dair bir giriştir. İdeal bir başlık 65 karakteri geçmemeli, kısaltma ve dilbilgisi hatalarından uzak olmalı ve “fakat, ama, bir, ya da, veya” vb. bağlaçları içermemelidir.
Özet kısmını yazın
Adım 2: Başlığın ardından, tezinizin “Özet” kısmını yazın. Özet, okuyuculara belirli bir çalışmayı neden ve nasıl yürüttüğünüzü anlatan bir giriştir. Bu alanda neler yapıldı, literatürdeki boşluklar nelerdi ve bu boşlukları çalışmanızla nasıl doldurdunuz?
İdeal özet yazmak için
İdeal bir özet yazmak için: Konunuz hakkında kısa bir arka plan bilgisi verilmeli, sorunun önemini ve bununla ilgili bilinmeyenler belirtilmeli, okuyuculara çalışmanızın amaçları net bir şekilde anlatılmalıdır. Araştırma konunuzla ilgili önceki araştırma makalelerini referans gösterin. Fakat, herkes tarafından bilinen gerçekleri belirtmeyin. Örneğin, “Isaac Newton yerçekimini keşfetti” gibi. İncelenmekte olan konunun dışında başka hiçbir bilgi içermemelidir.
Giriş ve Genel Bilgiler
Adım 3: Özetten sonra “Giriş ve Genel Bilgiler” bölümü yazılmalıdır.
Birçok kişi için, tez tanıtımına başlamak en korkutucu kısımdır. Bu noktada, araştırma/hazırlık çalışmalarınızın çoğu yapılmış olmalı ve tanıtımınıza başlamaya hazır olmalısınız. İyi bir giriş oluşturmakta sorun yaşıyorsanız, bir placeholder ile başlayın. Çalışmanın yönünü belirleyen kısa bir giriş yapmanız, yazarken size çok yardımcı olacaktır. İyi bir giriş ve amaç, tüm tez için altyapı sağlarken okuyucuları tezi okumaya teşvik eder. Her konu için her zaman işe yarayacak bir giriş yazmanın tek bir yolu yoktur, ancak aşağıdaki noktalar bu konuda yardımcı olabilir.
İyi bir giriş nasıl yazılır
1. Okuyucunuzu belirleyin. İlk cümlenizle başlamadan önce, kendinize okuyucularınızın kim olduğu sorusunu sorun. İlk ve en önemli okuyucunuz, tezinizi takip eden mentörünüzdür ve sonuçta diplomanızı almanızdan sorumlu kişilerdir. Ayrıca tezinizin alanında uzman olmayan okuyucularını da göz önünde bulundurmalısınız. Böylece, tezinizi daha anlaşılır hale getirecek kadar açık olmanıza yardımcı olacaktır.
2. Okuyucuların dikkatlerini çekin. Tezin ilk cümlesi çok önemlidir. Kendi araştırmanıza baktığınızda, dikkatinizi çekmedikleri ilk birkaç cümleyi okuduğunuz için kaç makale atladınız? Bir soru veya alıntı ile başlamak yaygın olarak kullanılmaktadır. Girişinize başlamanın en iyi yolu, geniş, ilginç ve sorunsuz bir şekilde argümanınıza geçiş yapan bir cümledir. Ayrıca, daha genel bir ifadeyle başlamak daha geniş bir kitleye hitap etmenizi sağlayacaktır. Tezin kimi bilgilendirmeyi amaçladığını düşünün ve sonra dikkatlerini çekecek bir giriş düşünün. Konunuzla ilgili ilginç olan girişlerin bir listesini yapın. Genl bir ifadeyle başlayın ve ardından konuyu tez amacınıza doğru daralın.
3. İlgili zemini sağlayın. İyi bir giriş, okuyucunun tezinizin amacını ve argümanlarını anlayabilmesi için yeterli literatür bilgisi içermelidir. Gerekli literatür bilgilerinin miktarı konuya bağlı olarak değişmektedir. Yeterli temel bilgiler olduğunda tezin diğer kısımlarında çok fazla zaman harcamak zorunda kalmazsınız.
4. Okuyucuya tezinizin ne hakkında yazıldığına dair genel bir bilgi verin. Çalışmanızın amacının ne olduğunu belirtin. Amacı belirtirken; araştırmanızın motivasyonunu kısaca açıklayın. Araştırmanızın konusunu ve kapsamını açıklayın. Konunuzla ilgili bilimsel durumu açıklayın, bu konudaki en kilit bilimsel makaleleri ekleyebilir ve bunların araştırmanızla olan ilişkisini açıklayabilirsiniz.
5. Önemli noktaları önizleyin ve tez cümlesine yönlendirin. Tezinize giriş, nasıl ilerleyeceğini tahmin ettirmelidir. Tezinizin gövdesi ana argümanı açıklasa da, ana destekleyici detaylarınızdan birkaçını kısaca gündeme getirerek tez ifadesine yönlendirebilirsiniz.
6. Bu kısım tezinizin toplam uzunluğunun 1/3’ünü geçmemelidir. Örneğin 90 sayfalık bir tezin Giriş ve Genel Bilgiler bölümü 30 sayfayı aşmamalıdır.
Materyal ve Metot Bölümü Nasıl Yazılır
Giriş ve Genel Bilgiler yazıldıktan sonra, “Materyal ve Metot” kısmını yazmaya devam edin. Bu bölümü aşağıdaki gibi biçimlendirin:
Ortam; araştırmanızı yürüttüğünüz çevresel koşullar.
Örneklem; araştırmada hangi materyaller kullanılmış ve araştırmaya katılanlar hakkındaki detaylar (kişi ve/veya örnek sayısı, katılımcıların demografik özellikleri). Örneklem sayısının optimal olarak seçilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde örneklem sayısı az seçildiğinde anlam ifade etmeyebilir ve sonuçları tüm topluma genelleme yapamayabilirsiniz. Gereğinden fazla olduğunda ise sonuçların analizi ve yorumlanması karmaşık bir hal alabilir. Örneklem sayısının belirlenmesi için kullanabileceğiniz online araçlar ve bazı istatistiksel formüller bulunmaktadır.
Dahil etme ve hariç tutma kriterleri; çalışmaya katılan herhangi bir katılımcıyı dahil etmek veya çalışmadan dışlamak için dikkat edilen faktörler.
Ölçüm araçları; çalışmanın sonuçlarını ölçmek için kullanılan yöntem ve ekipmanlarla ilgili ayrıntılar.
Bağımsız ve bağımlı değişkenler; deney sırasında sabit tutulan ve değiştirilen faktörler.
Verilerin Analizi Nasıl Yapılır
Adım 4: “Verilerin Analizi” kısmını yazın. Araştırma sonuçlarının nasıl değerlendirildiği, istatistik programı kullanılmışsa adı, versiyonu, hangi testlerin kullanıldığı ve sonuçların yorumlanması bu kısımda yer almalıdır. Bu aşamada en önemli kısım istatistiksel test seçimidir. Gerekiyorsa bir istatistikçiden yardım alın.
Bulgular Nasıl Yazılır
Adım 5: Çalışmanızın sonuçlarının yer aldığı “Bulgular” bölümünü yazın. Sonuçlarınızı metin, tablo, şekil veya açıklayıcı grafikler olarak sunabilirsiniz. Bu sonuçlar verilirken çalışmanızın amacını unutmayın. Ayrıca sonuçlar beklenildiği gibi değil, gözlendiği şekliyle yansıtılmalıdır.
Tartışma Bölümü
Adım 6: Sonuçlarınızın daha önceki çalışmalarla karşılaştırmasının yer aldığı “Tartışma” kısmı en önemli adımdır. İdeal bir tartışma aşağıdaki bilgileri içermelidir:
Çalışmanızın temel bulguları,
Alanınızdaki diğer çalışmalarla ilgili olarak çalışmanızın güçlü ve zayıf yanları,
Klinisyenler, tanı/tedavi rehberleri ve ülke için çalışmanın ortaya koyduğu fayda ve katkılar.
Sınırlılıklar
Adım 7: Çalışmanızın sınırlılıkları ile tartışmayı devam ettirin.
Kaynaklar
Adım 8: Tezinizin sonuna “Kaynaklar”ınızı ekleyin. Kullanılan tüm kaynakların titizlikle eklenmesi gerekmektedir. Kaynak gösterirken uyulması gereken birkaç kural bulunmaktadır. Bunlar;
Kaynakça 2 şekilde gösterilir
Tezlerde 2 şekilde kaynak gösterilmektedir. Birincisi, çalışmanın sonunda kaynak gösterme (Kaynakça / Bibliyografya), ikincisi çalışmanın içinde kaynak gösterme (Atıf) şeklindedir.
Kaynakçalar oluşturulurken,önce yazar adı, sonra eserin adı, daha sonra eserin yayınlandığı yayınevi ya da kitabevi, en sonunda eserin basıldığı şehir, son olarak da eserin basıldığı yıl yazılır. Bu bilgiler yazılırken, aralarına virgül (,) işareti konulur. Kaynak gösterirken kullanılan bazı örnek formatlar aşağıdaki gibidir.
Kitaptan kaynak gösterme: Uçan, A. (1994). İnsan ve Müzik, İnsan ve Sanat Eğitimi. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Makaleden kaynak gösterme: Kızılçelik, S. (2002). Küreselleşme ve Post Modernleşmeye Karşı Ulusal Bağımsızlık
Hareketi. Eğitim Araştırmaları Dergisi. Sayı 7. (Nisan 2002).
Bildirilerden kaynak gösterimi: Sevgi, A. (2003). Nasıl Bir Müzik Öğretmeni. Cumhuriyetimizin 80. Yılında Müzik Sempozyumu. (26 -31 Ekim 2003). Malatya: İnönü Üniversitesi.
Tezden kaynak gösterme: Tekin, E. (2004). Müzik Alan Derslerinin Müzik Öğretmeni Adaylarının Yaratıcı Düşünme Becerileri Üzerindeki Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, D.E.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Elektronik kaynak gösterme (web sitesi): Persellin, D. C. (1999). The Effect of Orff-based Music Instruction on Spatial- Temporal Task Performance of Young Children. http://www.Idonline. org/ld indepth/ abilities/ orff based music instruction. html (erişim tarihi: 30 Nisan 2002).
Beyan Metni
Ayrıca tezin formatı oluşturulurken giriş ve genel bilgiler kısmından önce, “Bu tez çalışmasının kendi çalışmam olduğunu, tezin planlanmasından yazımına kadar bütün safhalarda etik dışı davranışımın olmadığını,, bu tezdeki bütün bilgileri akademik ve etik kurallar içinde elde ettiğimi, bu tez çalışmayla elde edilmeyen bütün bilgi ve yorumlara kaynak gösterdiğimi ve bu kaynakları da kaynaklar listesine aldığımı, yine bu tezin çalışılması ve yazımı sırasında patent ve telif haklarını ihlal edici bir davranışımın olmadığı beyan ederim.” Şeklinde bir beyan metni yer almalıdır.
Teşekkür
Beyan kısmından sonra, tez çalışması sırasında gerçek anlamda yol göstermeleri, alet, laboratuvar vb. kullanmaya izinleri, teknik yardımları ve/veya parasal desteği olan kişi, kurum ve kuruluşlara abartılı olmayan bir biçimde teşekkür edilmesi gerekir. Teşekkür ederken kime veya hangi kuruma neden teşekkür ettiğinizi açıkça belirtmeniz gerekir. Çalışma için proje desteği alınmışsa destekleyen kurum ve proje numarası ayrı bir paragrafta belirtilmelidir.
Etik Kurul Kararı
Teşekkür kısmından sonra, çalışma için önceden alınan etik kurul kararının fotokopisi konulur. Tez sınavı başarılı geçtiğinde bu sayfa tarayıcıda taranarak elektronik ortamda tezdeki yerine konur. Tüm bu bölümlerin hangi formatta ve hangi sırayla yazılması gerektiği, gerekli yazı tipi ve punto derecesi, sayfa yapısı gibi gereklilikler tüm üniversitelerin ilgili enstitülerinin web sayfalarında “Tez Yazım Kılavuzu” şeklinde yer alır.
Son olarak, tezinizin niteliği, tamamen bilimsel bir deney mi yoksa klinik bir çalışma mı yoksa hastaların deneyimlerini ele alan bir sosyal araştırma çalışması mı tercih ettiğinizi belirtmeniz gerekmektedir. Tıbbi tez yazımının yanı sıra klinik araştırmaların her aşamasında danışmanınızdan yardım isteyin. İdeal bir tez için, çalışma yasal düzenlemelere uygun biçimde etik kurallar çerçevesinde yapılmalıdır.